Những lưu ý về tiêm vắc-xin cho bé mà ba mẹ nên biết

• Phụ huynh có khả năng tài chính nên cho con chích đủ cả là quá tốt.
• Khi trẻ đủ 12 tháng, còn nhiều loại vắc xin khác, mà vì nhà nước không thể bao cấp hết nên ra chích dịch vụ: 
• Vắc xin nên dùng cho mọi trẻ: viêm não Nhật Bản (TCMR cũng có đợt), thủy đậu, 3 trong 1 (sởi-quai bị rubella), cúm,... 
• Vắc xin cho nhóm có nguy cơ: bệnh do phế cầu (loại cho trẻ > 2tuổi), não mô cầu (AC hay BC), ung thu cổ tử cung, thương hàn, viêm gan A...
• Vắc xin cho trẻ bị tai nạn: ngừa dại do chó mèo cắn, ngừa uốn ván bổ sung.

Lịch tiêm với từng loại cũng có thay đổi chút ít tùy nơi tiêm, nhưng dù vắc xin nào thì cũng không được đi sớm trước ngày hẹn. Trễ chút không sao, nhưng trễ quá có nguy cơ bị bệnh trước khi đủ liều. Chích chung hay chích riêng, cách xa bao lâu còn tùy loại vắc xin, nhưng hầu hết thì chích cùng lúc được (chung một lần đi tiêm), dĩ nhiên mỗi lần cũng không quá 2 loại (vì không còn chỗ để tiêm).
Với các vắc xin trên, việc hoán chuyển vắc xin (cùng tác dụng) thường là khó thực hiện và chỉ khi không còn cách nào khác. Khi đi tiêm, phải mang theo phiếu tiêm ngừa để rà lịch và xem loại nào chưa tiêm để lựa chọn thuốc cho đúng.

Có nên xếp hàng săn vắc-xin dịch vụ không?

• Nhiều bé đã chích 1-2 mũi miễn phí chả bị gì lại đi săn mũi dịch vụ là không đáng.
• Nhiều bé chích đủ 3 mũi rồi, nhắc mũi 4 lại đi săn vắc xin dịch vụ cũng không đáng vì mũi nhắc không quan ttọng, khi nào có nhiều thì nhắc.
• Chích vắc xin dịch vụ thì cũng phải theo dõi như vắc xin miễn phí thôi vì tỷ lệ tác dụng không mong muốn cần theo dõi sát bằng nhau.
• Càng săn càng căng thẳng nhức đầu, xếp hàng chờ hé bệnh thêm.
• Càng đọc báo nhiều, càng nghe tin đồn càng lo thêm.

Vắc xin 5 trong 1 và 6 trong 1

Mục đích là ngừa 6 bệnh nguy hiểm ở trẻ em: bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm màng não do vi trùng HiB, viêm gan B và bại liệt (BH, ưv, HG, HiB, viên gan B, BL). 

• 5 trong 1 của TCMR (ở trạm y tế - Quinvaxem): có 5 thành phần (thiếu BL). Trạm luôn có bổ sung bằng liều vắc xin uống ngừa BL.
• 5 trong 1 của tiêm dịch vụ (Pentaxim): có 5 thành phần (thiếu viêm gan B). Bổ sung bằng liều vắc xin viêm gan B đơn.
• 6 trong 1 của tiêm dịch vụ (Infanrix hexa): đủ 6 thành phần.

Lịch tiêm vắc-xin

Ba mũi cơ bản cách nhau tối thiểu 28 ngày, mũi 1 khi trẻ đủ 2 tháng. Nhắc thêm mũi 4 lúc 18 tháng (TCMR) hoặc hơn 6 tháng kể từ mũi 3. Lịch có thể dao động tùy thực tế (trẻ bệnh, hết thuốc), có thể trễ một chút cũng không sao, nhưng trễ quá (đợi có thuốc dịch vụ) thì trẻ có rủi ro bị bệnh trước khi đủ liều.

Không được chích sớm (bắt đầu trước 2 tháng hoặc đi sớm trước lịch hẹn) vì làm vắc-xin mất tác dụng và phải chích lại. Các vắc-xin có thể chích hoán đổi cho nhau, nhưng nhớ bổ sung cho đủ sáu thành phần. Lúc đó, tùy thành phần mà bù, nhưng cái nào cũng phải đủ mũi, đúng khoảng cách mới ngừa bệnh được. Lỡ bù qua bù lại có dư vài múi cũng không quá có hại, nhưng tốn thêm công, thêm tiên (nếu chích dịch vụ) và thêm tác dụng phụ.

Nguồn: Sách hỏi bác sĩ nhi đồng