Sốt là gì? Vì sao trẻ lại sốt? Vị trí đo nhiệt độ cơ thể chính xác?

Sốt là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em, đó là một đáp ứng của cơ thể đỗi với bất kỳ nhiễm trùng nào. Ở trẻ em thường hay bị bệnh nhiễm khuẩn do siêu vi hay vi khuẩn nên trẻ thường hay gặp sốt. Và triệu chứng sốt là một trong những triệu chứng tôi thường gặp nhất khiến phụ huynh mang con đi khám bác sĩ. Do đó, các phụ huynh nên được trang bị những kiến thức sốt là gì? Vì sao trẻ lại sốt? Vị trí đo nhiệt độ cơ thể chính xác? để có thể theo dõi, và biết lúc nào cần đưa bé đi khám bác sĩ.

Sốt là gì?

Sốt là gì? Sốt là tăng thân nhiệt lên trên nhiệt độ bình thường của cơ thể do bộ phận nhiệt trong cơ thể bé thay đổi. Thực ra, vì thân nhiệt mỗi người mỗi khác nhau, nên không có chỉ số thân nhiệt nào đáng tin cậy để xác định đó là sốt. Tuy nhiên, theo thống nhất chung, nếu đo nhiệt độ ở hậu môn mà ở 38°c độ trở lên, nhiệt độ miệng là 37,8°c trở lên, ở nách là 37,2°c trở lên, hoặc nhiệt độ màng nhĩ 38°c thì được xem là nhiệt độ sốt.

Vì sao trẻ lại sốt?

Sốt là một phản ứng của cơ thể chống lại sự xâm nhập của mầm bệnh (virus, vi trùng hay ký sinh trùng). Hầu như các nguyên nhân của sốt ở trẻ đều là những bệnh do siêu vi như: cảm siêu vi, viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng ruột, viêm tai, hay viêm thanh quản, viêm tiểu phế quản,... Nói chung, những trường hợp sốt do siêu vi thường sốt khoảng 38-40°C và thường kéo dài khoảng 2-3 ngày (nên nhớ rằng “ngày” ở đây là tính tương đối khoảng 24 giờ.

Những nguyên nhân sốt do vi trùng thường là nhiễm trùng tiểu, viêm phổi, nhiễm trùng tai (một số trường hợp), viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A, viêm màng não. Và sốt do vi trùng hay do ký sinh trùng thì có thuốc điều trị đặc hiệu là kháng sinh.

Sốt cao hay sốt thấp không nói lên tác nhân gây bệnh là gì (siêu vi hay vi khuẩn) và cũng không nói lên bệnh nghiêm trọng hay không. Nói chung, biểu hiện hành vi của trẻ mới nói lên bệnh nặng hay nhẹ. Nếu bé sốt cao mà vẫn sinh hoạt và chơi tương đối bình thường thì cha mẹ có thể yên tâm theo dõi tại nhà, tuy nhiên nếu bé sốt nhẹ hay hết sốt nhưng lại rất đừ hay li bì thì cha mẹ nên đưa bé đi khám ngay càng sớm càng tốt.

Vị trí đo nhiệt độ cơ thể chính xác 

Cách để đo thân nhiệt của bé để biết rằng bé có bị sốt hay không một cách chính xác nhất phụ thuộc vào một vài yếu tố. Nhưng nói chung, nhiệt độ ở hậu môn (trực tràng) là chính xác nhất. Đo nhiệt độ ở trực tràng khá khó chịu đối với các bé nhưng lại hoàn toàn đáng tin cậy đối với trẻ nhỏ dưới 3 tháng. Đo nhiệt độ ở tai dễ thực hiện hơn, nhưng lại không đáng tin cậy và kém chính xác đối với những trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi. Nhiệt độ đo ở nách cũng tương đối tin cậy được.

Cách tính nhiệt độ theo từng vị trí: nhiệt độ đo ở tai (màng nhĩ) và nhiệt độ trực tràng (nhiệt độ cận mạch máu nhát) phản ánh nhiệt độ trung tâm cơ thể đáng tin cậy nhất. Nhiệt độ đo ở nách được coi là nhiệt độ đo gián tiếp nên phải cộng thêm khoảng 0,4-0,5°c để dự đoán nhiệt độ trung tâm cơ thể (tuy nhiên cách đo nhiệt độ ở nách không hẳn đáng tin cậy trong mọi trường hợp. Ví dụ trẻ béo thì lớp mỡ dưới da sẽ khiến nhiệt độ ngoại biên xa hơn so với nhiệt độ trung tâm cơ thể). Đo nhiệt độ lưỡi không được khuyến cáo bởi nó bị tác động bởi nhiều yếu tố: trước đó trẻ có ăn hay uống đồ nóng/lạnh hay không, nước bọt cũng có thể làm ảnh hưởng đến độ chính xác...

Nguồn Để Con Được Ốm BS Nguyễn Trí Đoàn