Tại sao nên tập luyện cho trẻ kĩ năng tự trấn an?

Một kĩ năng rất cần thiết cho các bậc cha mẹ, cho con trong suốt quá trình nuôi dạy con đó là kĩ năng tự trấn an bản thân. Vậy,  kĩ năng “tự trấn an” là gì? tại sao các  bậc cha mẹ và con cần học về kĩ năng “tự trấn an” bản thân? Có hay không khái niệm hỗ trợ con “tự trấn an” ở các bà mẹ Việt?

Tại sao bạn và con cần học về kĩ năng “tự trấn an”?

Ở phương Tây, các mẹ bầu thường được học phương pháp giúp con tự trấn an (Self soothing) và tự ngủ (Self settling), thậm chí có những khóa học riêng về vấn đề này. Ở Việt Nam, khái niệm hỗ trợ con “tự trấn an” hoặc là quá xa lạ với các phụ huynh hoặc là bị hiểu nhầm thành bố mẹ bỏ mặc cho con khóc.

Trẻ không tự nhiên sinh ra với khả năng tự trấn an. Bạn phải kiên nhẫn trao cho bé cơ hội để bé tự học kĩ năng này, tức là khi bé khóc, chờ 5-20 phút tùy độ tuổi trước khi bước vào tìm hiểu xem có chuyện gì rồi giúp bé dễ chịu. Khi một em bé có thế tự trấn an, bé sẽ ngủ lâu hơn và quay trở lại giấc ngủ nhanh hơn nếu tỉnh dậy vào giữa đêm.

Việc hỗ trợ trẻ học kĩ năng tự trấn an bằng cách áp dụng thời gian CHỜ không chỉ giúp bé biết cách ngủ tự lập mà còn giúp tự bản thân bé phát triển được chiến lược để đương đầu với khó khăn. Nghe có vẻ to tát, nhưng đúng là vậy! Trong thời gian tự xoay sở một mình, bé sẽ học được cách làm bản thân bận rộn, quên đi sự khó chịu và bình tĩnh lại tức là cha mẹ đang cho phép trẻ tham gia vào việc tự chăm sóc bản thân mình một cách tích cực và nỗ lực nhất. Hỗ trợ một em bé tự trấn an tức là lắng nghe bé phàn nàn trong vài phút để bé có thời gian tìm thấy ngón tay hoặc ngón chân mình, hoặc tự chơi cùng những đồ chơi của bé như treo cũi, ti giả, xúc xắc, chăn hoặc đưa mắt lên khám phá xung quanh... chứ không phải ngay lập tức chạy vào và xoa dịu con. “Hệ thần kinh của trẻ được thiết lập để ngay lập tức giảm thiểu những cảm xúc khó chịu của bản thân một cách mạnh mẽ. Nhưng các bậc phụ huynh thường được khuyên ngăn chặn con mình tự xoa dịu những cảm giác đó. 

Chúng ta được dạy để ngay lập tức cung cấp cho con ti giả, đồ ăn, đung đưa, vỗ về, mắng mỏ và sau này là phạt và đánh đòn nếu con la hét hoặc khóc lóc trong vòng 1 phút hoặc hơn. Chúng ta được dạy để thực hiện những hành động chống lại bản năng lành mạnh của bản thân trẻ để thoát khỏi những cảm giác tồi tệ. Vì vậy, con của chúng ta tích tụ những khó chịu này, và thường cố gắng rất nhiều lần trong ngày để giải tỏa những cảm xúc đó, thường là bằng cách thử các giới hạn của cha mẹ hoặc làm loạn lên dù chỉ là những vấn đê nhỏ nhất. Nếu không thể giải tỏa cảm xúc vào ban ngày, chúng sẽ làm phiền bé vào ban đêm” - Patty Wipfler, Diễn giả Khóa học Điều chỉnh cảm xúc của trẻ.

“Thời gian mới sinh là thời gian trẻ phụ thuộc vào cha mẹ nhiều nhất. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh cần được cho phép để làm một số việc cho bản thân ngay từ ban đầu.” - Magda Gerber tác giả cuốn Dear Parent: Caring for Infants with respect. Càng trưởng thành, kĩ năng tự trấn an càng quan trọng đối với trẻ. Các nghiên cứu cho thấy những trẻ không được học cách tự trấn an gặp khó khăn hơn khi có sự thay đổi môi trường và điều kiện sống. Những trẻ này khi đi học mẫu giáo, đi trại hè hay chuyển nhà mới sẽ khó thích nghi hơn.

Thời điểm giúp bé học kĩ năng “tự trấn an”

Giống như lẫy, bò, đi... trẻ cần thời gian để luyện tập kĩ năng cho thành thục. Vì vậy, càng tạo cơ hội cho bé học sớm bao nhiêu thì bé càng có khả năng tự xoa dịu bản thân sớm bấy nhiêu. Bạn có thể hỗ trợ bé học kĩ năng này ngay từ khi mới sinh, hoặc đợi đến khoảng 6 tuần. Dưới một tuổi, đặc biệt dưới 6 tháng tuổi là thời gian tốt nhất để dạy bé cách tự trấn an. Sau 1 tuổi, việc này sẽ khó khăn hơn rất nhiều.