Cách dạy con hiệu quả: Không làm ngơ trước câu hỏi “tại sao” của trẻ

Giải đáp mọi thắc mắc của con là cách dạy con hiệu quả nhất

Hôm trước, trên nhà hàng tầng thượng của một khách sạn nọ, tôi có nghe được mẩu đối thoại này của hai mẹ con ngồi bàn bên cạnh, khiến tôi rất quan tâm. Khi đứa con khoảng 3 tuổi bắt đầu hỏi người mẹ: “Mẹ ơi, tại sao kính lại trong suốt?”. Người mẹ đã rất tận tình giải thích cho con về nguyên liệu, về cách chế tạo của kính để con hiểu. Câu trả lời của bà chưa hẳn đã giải thích đúng vì sao kính lại trong suốt, nhưng ít nhất sự nhiệt tình đấy của người mẹ làm cho sự hiếu kỳ muốn tìm hiểu thêm về kính của đứa trẻ càng lúc càng tăng lên, và tiếp tục muốn tìm hiểu hơn. Giả dụ lúc đó, người mẹ trả lời một cách qua loa cho xong như: “Nó trong suốt thì vì nó trong suốt thôi”, thì chắc chắn là lòng hiếu kỳ vừa kịp chớm lên của đứa trẻ đã bị dập tắt.

Đúng là để trả lời được những câu hỏi “vì sao” của trẻ con thì rất khó, nhưng ta khoan tính đến việc trả lời được hay không, bởi vì, việc cha mẹ cùng con suy nghĩ tìm ra câu trả lời là chắc chắn có thể làm được. Chính thái độ của người mẹ trên sẽ trở thành nguồn động lực lôi kéo hứng thú của đứa trẻ đó. Ví dụ, khi bị con hỏi: “Tại sao tàu điện lại chuyển động?”, thông thường các ông bố bà mẹ sẽ trả lời là: “Nó chuyển động được là nhờ điện”. Nghe thế đứa trẻ sẽ hỏi tiếp tại sao lại chuyển động được nhờ điện. Lúc này nhiều người sẽ trả lời: “Nó chuyển động bằng điện thì vì nó chuyển động bằng điện chứ sao”, và phạm sai lầm dập tắt lòng ham học hỏi của con trẻ. Nếu lúc đó, cha mẹ thật nghiêm túc vận dụng hết vốn hiểu biết của mình để trả lời cho con như nhờ có động cơ, nhờ nam châm hút..., sẽ có tác động tốt vô cùng với trẻ.

Liệu trẻ có hiểu hết những gì bạn nói?

Khi tôi nói vậy, một số người sẽ phản biện lại là trẻ con làm gì đã hiểu được những khái niệm đó, có nói thì đâu đã hiểu chứ. Tuy nhiên, vấn đề ở đây không phải là trẻ hiểu hay không hiểu. Điều quan trọng đối với trẻ là thái độ nghiêm túc của cha mẹ với câu hỏi của trẻ. Chính thái độ nghiêm túc đó sẽ
truyền sang trẻ, để trẻ biết được là câu hỏi của mình có giá trị trả lời, đáng để trả lời, nhờ đó vòng tròn của lòng hiếu kỳ càng được mở rộng, mở rộng ra mãi. Cách trả lời hời hợt, lừa dối theo nghĩa đen, sẽ chỉ mang lại cho trẻ cảm giác thất vọng, vì trẻ sẽ suy ra rằng câu hỏi của mình không phải là vấn đề đáng để được bận tâm trả lời, dẫn đến nguy cơ lòng ham muốn tìm tòi khám phá của trẻ sẽ kết thúc ở đó.

Một giáo viên của trường đại học nọ thậm chí đã mở hẳn một buổi học để nghiêm túc trao đổi tìm câu trả lời cho câu hỏi của một đứa trẻ. Về phía đứa trẻ, không biết có phải vì thấy đối phương đã nghiêm túc trả lời câu hỏi của mình không, mà em cũng ngồi ngay ngắn trên ghế và lắng nghe một cách chăm chú câu trả lời còn hơn cả sinh viên đại học những năm gần đây nữa.

Trong đối thoại với trẻ con, thường có vấn đề là, trẻ hiểu được hay không hiểu được, nhưng thực tế tìm cách trả lời các câu hỏi tại sao của trẻ theo cách mà trẻ hiểu được là điều bất khả thi. Điều cần thiết với trẻ không phải là việc hiểu, mà là cách dạy con hiệu quả với sự trân trọng và nỗ lực của cha mẹ để nuôi dưỡng hạt giống của lòng hiếu kỳ vừa chớm nảy mầm. Do đó, việc nghiêm túc trả lời câu hỏi của trẻ có vai trò tiên quyết hơn là việc cố lý giải cho trẻ hiểu.

Tính hiếu kỳ của trẻ sẽ được mở rộng sự học hỏi và tìm tòi thông qua các trò chơi. Ba mẹ nên trang bị cho trẻ những đồ chơi trẻ em để trẻ không ngừng được khám phá khi tham gia các trò chơi này nhé!