Làm thế nào giúp trẻ chuyển hóa ý nghĩa tiêu cực?

Có hai cách giúp trẻ chuyển hóa những chuyển hóa ý nghĩa tiêu cực, kinh nghiệm xấu thành tốt. Đó là chuyển hóa nội dung (bên trong) và chuyển hóa bối cảnh (bên ngoài).

1. Chuyển hóa nội dung

Chuyển hóa nội dung là quá trình đi tìm và chuyển hóa ý nghĩa tích cực của một sự việc lúc đầu vốn được nhìn nhận bằng ý nghĩa tiêu cực thông qua việc xem xét nó với nhiều cách nhìn hay từ nhiều góc độ khác nhau. Xin hãy nhớ rằng bất cứ sự việc nào cũng mang trong nó nhiều tầng ý nghĩa.

Chính cái ý nghĩa mà bạn chọn để tập trung vào mới là ý nghĩa đích thực đối với bạn. Cách tốt nhất để thực hiện việc chuyển hóa nội dung là đặt ra cho bạn câu hỏi: “Việc này còn có ý nghĩa nào khác không?” , “Ý nghĩa mà tôi đang thấy có làm tôi mạnh mẽ lên hay chỉ khiến tôi thêm tuyệt vọng?”

Sau khi hiểu về cách chuyển hóa ý nghĩa tiêu cực về nội dung, bạn có thể làm bài tập thực hành dưới đây. Điều quan trọng cần ghi nhớ trong thực hành là: cái ý nghĩa mà bạn đưa ra phải truyền động lực cho bạn hoặc con bạn để dẫn đến những hành động tích cực chứ không phải thuần túy là một sự an ủi hay biện minh.

Tuy nhiên, nếu con bạn mang sổ điểm về và nói với bạn, “Thi học kỳ con đứng cuối lớp” thì bạn chớ nói rằng “Điều đó có nghĩa là con không thể học kém hơn được nữa”, vì đó không phải là sự chuyển hóa ý nghĩa tích cực, nó không khiến con bạn phấn chấn hơn để học tốt hơn. Thay vì thế, hãy nói “Không sao con ạ, điều đó chỉ có nghĩa là con sẽ có một sự chuyển mình ngoạn mục hơn bất cứ bạn nào khi lên hạng trong học kỳ tới, nếu con học hành chăm chỉ với phương pháp đúng đắn hơn”.

2. Chuyển hóa bối cảnh

Chuyển hóa bối cảnh là quá trình đi tìm ý nghĩa tích cực của một sự việc vốn bắt đầu được nhìn nhận bằng ý nghĩa tiêu cực thông qua việc thay đổi bối cảnh mà chúng ta nhìn nhận nó. Một việc có vẻ tiêu cực trong một tình huống nhất định lại có thể được nhìn nhận là tích cực vào một lúc khác hay ở nơi khác (trong bối cảnh khác). Chẳng hạn, bạn nghĩ một người hay thay đổi ý kiến thì được xem là xấu hay tốt? Câu trả lời còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Trong tình huống này, bạn có thể nói đó là một người ba phải nhưng ở vào một hoàn cảnh khác, cũng người ấy lại được bạn đánh giá là linh hoạt hoặc thức thời.

Khi thực hiện việc chuyển hóa bối cảnh, bạn hãy đặt cho mình câu hỏi, “Vào một lúc khác, hoặc ở một nơi khác thì điều này có lợi gì không?” Một việc có thể xem là rất xấu trong thời điểm hiện tại nhưng khi phóng chiếu nó về tương lai hoặc chuyển dịch nó đến một nơi khác, nó sẽ trở thành tốt đẹp thì sao. Hay đơn giản là động viên con bằng những món quà đầy ý nghĩa như những món đồ chơi bé gái hay đồ chơi bé trai để giúp con vui vẻ, chuyển hóa ý nghĩa tiêu cực đi.