Những lưu ý về việc cho trẻ uống vitamin D mà mẹ nên nằm lòng

Khi nào thì trẻ bị quá liều vitamin D?

Một trong những lý do thường được bà mẹ cho con bú mẹ hoàn toàn sử dụng để không cho trẻ uống vitamin D là sợ trẻ bị quá liều. Lo lắng này của mẹ cũng là điều dễ hiểu bởi trong thực tế, nhiều bác sĩ kê toa bổ sung canxi và vitamin D một cách vô tội vạ mà không dựa vào nhu cầu của trẻ hay dựa vào nguổn dinh dưỡng được cung cấp hằng ngày của trẻ, có nghĩa rằng trẻ bú sữa công thức đầy đủ mà vẫn được cho uống vitamin D mỗi ngày trong một thời gian dài. Điều này có thể gây quá liều vitamin D cho trẻ. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, nếu trẻ bú mẹ, bác sĩ kê vitamin D ở liều cho phép không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ.

Trẻ được cho là bị cung cấp quá liều vitamin D khi mẹ duy trì liên tục liều lượng 1.500 IU mỗi ngày và ngày nào cũng như thế. Điều này dẫn đến việc đắp canxi vào xương diễn ra nhiều hơn khiến sụn bị vôi hóa. Hấp thu canxi nhiều quá sẽ thải qua thận khiến trẻ bị sỏi thận hoặc bị lắng canxi vào thận dẫn đến hư thận.

Vì thế, mẹ có thể yên tâm bổ sung vitamin D cho trẻ trong liều an toàn để đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Để dễ hiểu hơn, chúng ta có thể tham khảo ví dụ sau đây:

• Nếu trẻ chỉ uống 200 ml sữa công thức (SCT) mỗi ngày, thì trẻ chỉ mới được cung cấp chừng 100 IU vitamin D và thêm sữa mẹ thì vẫn không đủ. Khi đó, bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ uống 400 IU vitamin D mỗi ngày và vẫn nằm trong liều an toàn.
• Nếu ngày hôm nay, mẹ (hay người chăm trẻ) lỡ cho trẻ uống 1.500 IU vitamin D, thì ngày mai không uổng nữa. Nếu chỉ quá liều vitamin D trong 1-2 ngày thì chưa gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Chừng nào quá liều trong một thời gian dài thì mới ảnh hưởng gây bệnh và diễn tiến cụ thê’ sẽ khác nhau tùy vào từng trẻ.

Uống vitamin D đúng liều không làm trẻ biếng ăn

Có nhiều mẹ thắc mắc rằng cho trẻ uống vitamin D có làm cho trẻ bị biếng ăn? Thực tế là có, với điều kiện trẻ bị uống vitamin D quá liều (liều cao) trong một thời gian dài. Như đã nói ở trên, vitamin D liều cao sẽ làm cho trẻ bị táo bón, bị biếng ăn, cốt hóa, tổn thương thận,... Tuy nhiên, khi trẻ dùng vitamin D trong liều an toàn thì không có những triệu chứng này. Điều này có thể hiểu được một cách rõ ràng đối với trẻ uống sữa công thức, bởi mỗi ngày trẻ đểu nạp vào cơ thê’ 400 IU vitamin D được bổ sung sẵn trong sữa nhưng trẻ không có biểu hiện biếng ăn.

Ngoài ra, có một vấn đề thực tế khác là nhiều bà mẹ hiểu lầm chuyện biếng ăn của con. 99% trẻ mới sinh được bú mẹ thường rầt háo bú. Trẻ bú liên tục, cứ khoảng chừng 2 tiếng trẻ sẽ đòi bú bởi khi đó nhu cầu tăng cân của trẻ là cao nhất trong suốt cuộc đời của trẻ. Đến khoảng tầm 3 tháng tuổi, trẻ giảm nhu cầu tăng cần, chỉ còn một nửa so với hai tháng đầu, nên khi trẻ đang bú liên tục, đột nhiên sụt giảm một cách rõ ràng (từ 2 tiếng bú một lân giảm còn 4 tiếng, hoặc hơn 4 tiếng mới đòi bú) thì mẹ nghĩ rằng là trẻ biếng ăn. Thực ra đây là biểu hiện bình thường bởi nhu cầu tăng cân của trẻ lúc đó không có nhiều. Tuy nhiên, các mẹ thường “đổ lỗi” việc trẻ ăn ít bởi vì uống vitamin D.

Mẹ uống đủ liều vitamin D, trẻ sẽ không cần phải uống vitamin D

Có một mẹ thắc mắc rằng, liệu có cách nào để trẻ không phải uống vitamin D ? Vì mẹ ấy vẫn lo lắng rằng uống vitamin D nhất định sẽ làm cho trẻ biếng ăn dù tôi đã giải thích. Thực ra thì vẫn có cách.

Lúc mang thai, mẹ bầu được khuyến cáo cần cung cấp từ 1.500-2.000 IU để cải thiện chỉ số vitamin D trong sữa lúc sinh. Khi trẻ còn trong bụng, mẹ truyền vitamin D cung cấp trực tiếp qua nhau thai nên bào thai nhận đủ vitamin D. Những khi trẻ ra đời và bú mẹ, người ta nhận thấy liều lượng này không cung cấp đủ vitamin D tiết qua sữa để đảm bảo nhu cầu mỗi ngày cho trẻ sau khi ra đời. Do đó, nếu mẹ nạp 1.000-2.000 IU vitamin D mỗi ngày, trẻ vẫn cần được cung cấp thêm 400 IU vitamin D đường uống. Thông thường, người lớn và em bé đều cân 400 IU vitamin D mỗi ngày.

Cũng qua các nghiên cứu, người ta nhận thấy, nếu bà mẹ được cung cấp từ 4.000-6.400 IU mỗi ngày thì mới cung cấp đủ 400 IU vitamin D trong sữa cho trẻ, lúc này, trẻ không cần bổ sung vitamin D dù bú mẹ hoàn toàn. Liều lượng vitamin D này không gây ra thừa vitamin D cho bà mẹ. Còn nếu mẹ bổ sung vitamin D ở liều lượng thấp hơn, trẻ bú mẹ vẫn cần được bổ sung thêm vitamin D. Điều đó nghĩa là, nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn (hoặc không hoàn toàn) mà mẹ không muốn bổ sung vitamin D đường uống cho con, thì mẹ có thể uống từ 4.000-6.400 IU vitamin D mỗi ngày để cung cấp đủ nhu cầu vitamin D của trẻ.

Đối với trẻ nằm trong danh sách nguy cơ bị thiếu vitamin D thì cần được cung cấp liều cao hơn. Trẻ cần được lấy máu để kiểm tra một cách cụ thê’ sự thiếu hụt. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định cung cấp từ 6.000-7.000 IU tùy theo thời gian và độ tuổi của trẻ. Sau đó vẫn tiếp tục duy trì liều lượng 600-1.000 IU mỗi ngày trong 6 tuần liên tục.

Nguồn Để Con Được Ốm BS Nguyễn Trí Đoàn