Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn là gì? Có nghiêm trọng hay không?

Biếng ăn vì trẻ giảm nhu cầu tăng cân

Để trả lời câu hỏi đó, tôi cần phải đặt một câu hỏi khác: “Khi nào thì bạn đi đổ xăng cho xe của mình và khi nào thì bạn biết là xe sắp hết xăng?” Có lẽ ai cũng biết câu trả lời: “Khi nào sắp hết xăng thì đổ xăng và nhìn vào đồng hồ xăng để biết khi nào cần đổ xăng.” Vậy thì có xe nào đổ xăng giống xe nào không? Chắc là không. Điều này cũng tương tự khi chúng ta suy xét đến vấn đề nạp năng lượng đối với con người. Đối với bất kỳ trẻ (hay người lớn nào cũng vậy), khi nào có nhu cầu tăng cân hay nhu câu nạp năng lượng thì một bộ phận trên não sẽ báo cho người đó biết (bộ phận đó giống đống hổ báo xăng), đó là trung tâm kiểm soát sự thèm ăn.

Trong năm đầu đời, nhu cầu tăng cân của trẻ rất nhiều, trung bình tăng khoảng 6 kg. Nhưng từ 1-5 tuổi, nhu cầu tăng cân của trẻ rất ít, trung bình chỉ khoảng 1 -2 kg mỗi năm thôi (xem như chỉ bằng 1/4 hồi trước 1 tuổi). Vì vậy, não của trẻ cũng báo cho trẻ biết là nhu cầu nạp năng lượng rất ít. Khi nào trẻ tiêu hao bớt năng lượng đã nạp vào trước đó hay khi nào trẻ có nhu cầu tăng cần (nhu cầu này không phải thường xuyên mỗi tháng) thì khi đó trẻ sẽ ăn. 

Do đó, những bé ở độ tuổi này có khả năng nhịn ăn “thần kỳ”, thậm chí trẻ có thể đứng cân 3-4 tháng cũng là chuyện bình thường (nếu không muốn nói là có thể tụt cân do một vài lý do nào đó như bị cảm chẳng hạn). Nhưng điều này lại khiến cha mẹ rất lo lắng. Thực ra, nếu trẻ vẫn sinh hoạt bình thường, vui vẻ chạy nhảy thì cha mẹ cứ thong thả chờ đợi, khi nào có nhu cầu nạp năng lượng, trẻ sẽ ăn ngon lành. Cha mẹ cũng đừng mang trẻ ra cân mỗi tháng để chuốc lấy stress không cần thiết.

Biếng ăn bệnh lý không nghiêm trọng

Dù nghe có vẻ nghiêm trọng, nhưng thực tế, biếng ăn bệnh lý là biếng ăn xảy ra khi trẻ bị bệnh. Ví dụ như bị sốt, khiến lưỡi của trẻ mất cảm giác, bụng khó tiêu hóa nên trẻ không muốn ăn chỉ muốn ngủ. Biếng ăn bệnh lý thường xảy ra khi trẻ bị nhiễm trùng, cảm, ho, nhiễm trùng đường tiêu hóa...

Tôi cũng gặp nhiều trường hợp cha mẹ cho rằng vì trẻ biếng ăn nên dẫn đến việc bị bệnh. Tôi thấy, cha mẹ nên tách bạch vấn đề này. Trong giai đoạn 5 năm đầu đời, trẻ vẫn đang dần hoàn thiện hệ miễn dịch và việc trẻ bị nhiễm bệnh là điều cần thiết để tăng sức để kháng cho trẻ. Trẻ có thể bị bệnh bất cứ lúc nào trong năm khi tiếp xúc với nguồn bệnh là siêu vi hay vi khuẩn, chứ việc biếng ăn không phải là nguyên nhân trực tiếp làm cho trẻ bệnh. Và khi nào bé hết bệnh, bé sẽ ăn trở lại một cách bình thường.

Những nguyên nhân khác khiến trẻ biếng ăn

Một lý do khác khiến trẻ trở nên biếng ăn là do uống quá nhiều sữa. Việc này khiến trung tâm thèm ăn trên não bộ bị “đờ”, không còn phát ra tín hiệu thèm ăn, khiến trẻ không có cảm giác đói.

Ngoài ra, còn có một nguyên nhân cũng nghiêm trọng không kém làm cho trẻ bị biếng ăn là do bị ép ăn. Việc cha mẹ luôn căng thẳng mỗi khi đến giờ ăn khiến trẻ lo sợ và có tâm lý chống lại việc phải ăn. Để xử lý vấn đề này cần “xử lý” cha, mẹ, ông, bà - nguồn cơn gây ra cơn biếng ăn của trẻ.

Nguồn Để Con Được Ốm BS Nguyễn Trí Đoàn